مقدمه: هوانوردی می‌تواند یک محیط کاملاً استرس زا برای انسان ایجاد کند. اضطراب و استرس ناشی از این سفرها بیشتر در پرسنل ارتش که ماموریت های جنگی انجام می‌دهند، دیده می‌شود. در کنار استرس، نیروی گرانش پایین، تشعشعات کیهانی و فشار کم اکسیژن در ارتفاعات بالا، می‌تواند بر سیستم‌های فیزیولوژیک بدن، خصوصاً سیستم ایمنی تأثیرگذار باشد. هدف از این مطالعه بررسی سطوح مختلف ایمنی سلولی و هومورال در خلبانان نیروی هوایی است.
روش بررسی: در این تحقیق موردی- شاهدی نمونه های خون 20 نفر از خلبانان از نظر مارکرهای سطح سلولی CD3، CD4، CD8، CD16 و CD56 به روش فلوسایتومتری، همچنین از نظر سطح آنتی بادی IgE توتال و آنتی بادی‌های M و G علیه ویروس‌های هرپس سیمپلکس 1و 2، سایتومگال و اپشتن بار به روش الایزا، مورد سنجش قرار گرفتند و با گروه کنترل مقایسه انجام شد.
یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که درصد سلول‌های نوتروفیل خون محیطی، لنفوسیتT کشنده CD ) و (CD و سلول‌های کشنده طبیعی (CD ) در خلبانان نسبت به گروه کنترل به طور معنی‌داری بالا بود(05/0p<). در مقابل درصد کل لنفوسیت‌های خون محیطی و لنفوسیت‌های T یاور ) CD و (CD در خلبانان به طور معنی‌داری پایین بود(05/0p<).
بحث و نتیجه گیری: این نتایج نشان داد که هوانوردی می‌تواند باعث تغییراتی در سیستم ایمنی خلبانان، خصوصاً سیستم ایمنی سلولی گردد.