TY - JOUR JF - ابهاد-نهاجا JO - EBNESINA VL - 22 IS - 4 PY - 2020 Y1 - 2020/12/01 TI - Modeling of the propagation of infectious diseases: mathematics and population TT - مدل سازی انتشار بیماری‌های عفونی: ریاضیات و جمعیت N2 - مقدمه: مدل‌های ریاضی و شبیه‌سازی کامپیوتری با کمک به فهم مشخصه‌های انتقال بیماری‌های عفونی، تعیین روند آنها و پیشگویی‌های کلی، امکان مطالعه رفتار یک جامعه را فراهم می‌کنند. هدف از این مطالعه بررسی تلاش‌های انجام شده در جهت مدل‌سازی اپیدمی، به ویژه مدل‌های چندقسمتی و نیز چگونگی بررسی واکسیناسیون در مدل‌ها بود. روش بررسی: این مقاله مروری با استفاده از جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی بین‌المللی نظیر پابمد، گوگل اسکالر و ساینس دایرکت و با کلمات کلیدی اپیدمیولوژی، واکسیناسیون، عدد مولّد عمومی و کووید-19 انجام گردید. یافته‌ها: یک مدل مقدماتی بدون زاد و مرگ و همچنین یک مدل شامل موارد حیاتی مرگ طبیعی، مرگ در اثر بیماری، تولد و حتی مهاجرت، همراه با یک برنامه واکسیناسیون مطالعه می‌شوند. به علاوه، با توجه به جنبه های شناخته شده از رفتار کرونا ویروس جدید یک مدل پیشرفته ریاضی برای پاندمی کووید-19 مورد بررسی قرار می‌گیرد. بحث و نتیجه‌گیری: عدد مولد عمومی برای چنین مدل‌هایی معرفی گردید و ملاحظه شد که رفتار جامعه توسط این مقدار آستانه‌ای کاملاً مشخص می‌شود. اگر برای مقادیر پارامتری یک مدل این کمیت کمتر از یک باشد بیماری از بین می‌رود و اگر این کمیت بیشتر از یک باشد بیماری در جامعه باقی می‌ماند. به علاوه، با شبیه‌سازی محاسباتی و با کمک تحلیل حساسیت، می‌توان پارامترهای حساس مدل که تأثیر بیشتری در انتشار بیماری دارند را مشخص نمود. با کنترل این پارامترها می‌توان به طور قابل ملاحظه‌ای باعث کاهش افراد عفونی و در نتیجه مهار بیماری شد. SP - 60 EP - 74 AU - Parsamanesh, Mahmood AU - Erfanian, Majid AU - Akrami, Abbas AD - Department of Mathematics, Faculty of Mohajer, Isfahan Branch, Technical and Vocational University (TVU), Isfahan, Iran KW - Epidemiology KW - Vaccination KW - Basic reproduction number KW - COVID-19 UR - http://ebnesina.ajaums.ac.ir/article-1-854-fa.html DO - 10.22034/22.4.60 ER -