مقدمه: رویکرد به درمان سنگ‌های دستگاه ادراری تناسلی در سال‌های اخیر شاهد تحولات فراوانی بوده است به‌طوری که روش‌های کمتر تهاجمی در بیشتر موارد جایگزین جراحی باز شده‌اند. در این مطالعه دو نمونه از روش‌های کمتر تهاجمی، یعنی نفرولیتوتومی از راه پوست (PNL) ویورترولیتوتومی لاپاروسکوپیک (LUL)، را از نظر عوارض و میزان موفقیت مقایسه نموده‌ایم.
روش بررسی: در فاصله زمانی تیر ماه 83 الی تیرماه 85، 40 بیمار با سنگ حالب فوقانی بزرگتر ازcm1 که به کلینیک بیمارستان شهداء تجریش مراجعه کرده بودند انتخاب و به‌صورت راندوم در یکی از گروه‌های PNL و LUL قرار گرفتند. 20 بیمار در هر گروه قرار گرفتند. از تمام بیماران IVP، آزمایشات روتین و رضایت‌نامه کتبی قبل عمل گرفته شد. PNL به روش blind tubeless انجام شد. لاپاراسکوپی نیز به روش کلاسیک ترانس پریتونئال انجام و بعد خارج سازی سنگ DJ داخل سیستم قرار داده می‌شد. شد. بعد از عمل هم در بخش آزمایشات و KUB انجام و دو هفته بعد ترخیص هم KUB و سونوگرافی به‌عمل می‌آمد. موفقیت عمل به عدم وجود سنگ باقی‌مانده بیشتر از mm 5 اطلاق می‌شد. در نهایت دو گروه از نظر میزان موفقیت و همچنین عوارض با استفاده از آزمون مربع کای و آزمون t مقایسه شدند.
یافته‌ها: متوسط اندازه سنگ در گروه PNL mm (25-10) 2/14 و در گروه LUL mm (28-10) 5/13 بود. (0/76=P). موفقیت عمل در هر دو گروه PNL و LUL یکسان و برابر 100% بوده است. متوسط زمان عمل جراحی در گروه PNL (80-50 ) 3/54 دقیقه و در گروه LUL (180-73) 5/82 دقیقه بود. (0/0001>P). متوسط تعداد روزهای بستری بعد عمل در گروه PNL (5-2)6/2 روز و در گروه LUL (8-3) 5/3 روز بود. (0/013>P). میزان متوسط افت Hb بعد از عمل در گروه PNL mg/dl 9/0 و در گروه LUL mg/dl 4/0 بود. (0/001=P).
بحث و نتیجه‌گیری: PNL در درمان سنگ حالب فوقانی بزرگتر از cm 1 به LUL ارجح است. ما انجام مطالعات بیشتر با تعداد بیماران بیشتر را توسط دیگران توصیه می‌کنیم.