مقدمه: حرفه‌ی خلبانی یکی از مشاغل حساس و پر استرس در هر جامعه‌ای است و شاید بتوان گفت یکی از مهمترین مشاغل در بین نیروهای نظامی و دفاعی کشور محسوب می‌شود. هر قدر این کارکنان از نظر روانی و جسمی سالمتر باشند، دارای کارایی بهتری خواهند بود و از آنجا که عامل اضطراب یکی از مهمترین متغیرهای موثر در رفتار و کارایی فرد به‌شمار می‌رود لذا توجه و مطالعه آن در بین خلبانان ضروری به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش بررسی اضطراب در بین خلبانان و مقایسه آن با کارکنان اداری بود.
روش بررسی: نوع مطالعه در این پژوهش علّی مقایسه‌ای(ex post facto) می‌باشد. هدف از روش تحقیق علّی مقایسه‌ای یافتن علت‌های احتمالی یک الگوی رفتار است(اضطراب). بدین منظور آزمودنی‌هایی که دارای رفتار مورد مطالعه هستند(خلبانان) با آزمودنی‌هایی که این رفتار در آنها مشاهده نمی‌شود (کارکنان اداری) مقایسه می‌شوند. جامعه آماری شامل خلبانان مستقر در پایگاه‌های هوایی بود. از این جامعه 68 نفر به طور تصادفی انتخاب و با 68 نفر از کارکنان اداری در میزان اضطراب مورد مقایسه قرار گرفت. برای اندازه‌گیری اضطراب از آزمون اضطراب کتل استفاده گردید.
یافته‌ها: 6/20% خلبانان هواپیمای شکاری و 4/79% خلبانان هواپیمای ترابری بودند. 7/39% در عملیات جنگی شرکت داشتند و 7/14% در طول مدت خدمت دچار سانحه هوایی شده بودند. میانگین نمره اضطراب بین خلبانان و کارکنان اداری، خلبانان شرکت‌کننده در عملیات جنگی و خلبانانی که در عملیات جنگی شرکت نکرده بودند، خلبانان شکاری و ترابری از نظر آماری اختلاف معنی‌داری را نشان نداد (0/05>P).میانگین نمره اضطراب بین خلبانانی که دچار سانحه هوایی شده بودند بیش از خلبانانی بود که دچار سانحه نشده بودند که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود ( 0/05>P).
بحث: نتایج نشان دادند که اضطراب تنها بین خلبانانی که سانحه هوایی داشتند اختلاف معنی‌داری با سایر گروه‌ها دارند. البته به‌دلیل کم‌بودن نمونه نمی‌توان این نتیجه را تعمیم داد. لذا پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های بعدی در سایر پایگاه‌ها نیز انجام شود.