ابن سینا- اخلاق در پژوهش
اخلاق در پژوهش

بازیابی تصاویر و رنگ‌ها  | تاریخ ارسال: 1404/4/28 | 
اخلاق پژوهش، رفتار با حیوانات و استفاده دوگانه
مقالات بر اساس شایستگی علمی و تنها در صورتی پذیرفته می‌شوند که از نظر سردبیران اخلاقی تلقی شوند. از داوران خواسته می‌شود هرگونه نگرانی اخلاقی در مورد مطالعات انسانی، خطر بالقوه سوءاستفاده یا بدرفتاری با حیوانات و مسائل مربوط به حفاظت یا محیط زیست را بیان کنند.

۱- آزمودنی‌های انسانی
برای آزمایش‌هایی که روی آزمودنی‌های انسانی انجام می‌شوند، کمیته‌ای که آزمایش‌ها را تأیید می‌کند، باید به همراه تمام شماره‌های پروژه یا مجوز مربوطه مشخص شود. تحقیق باید مطابق با اصول مندرج در بیانیه هلسینکی انجام شود. نویسندگان باید تأیید کنند که رضایت آگاهانه از همه آزمودنی‌ها یا نمایندگان آنها اخذ شده است، یا توضیح دهند که چرا این کار انجام نشده است. معمولاً، ما برای به اشتراک گذاشتن مجموعه داده‌ها و فراداده‌های مرتبط با داوران به صورت محرمانه، به اجازه نیاز داریم. با این حال، اگر این امکان وجود ندارد، لطفاً با دفتر تحریریه مشورت کنید - در برخی موارد، فراداده به تنهایی ممکن است برای داوران جهت ارزیابی یک مقاله کافی باشد. ما سه سناریوی مختلف برای داده‌های انسانی را تشخیص می‌دهیم:
۱. ساده‌ترین حالت زمانی است که مجموعه داده‌ها قبلاً توسط گروه تحقیقاتی دیگری منتشر شده و برای دانلود در دسترس است. در این حالت، تنها چیزی که مورد نیاز است، یک بیانیه واضح است که نحوه دسترسی به داده‌ها را توضیح دهد.
۲. این مجموعه داده‌ها برای چندین نشریه استفاده شده است، اما توسط شخص ثالثی (مثلاً NIH) نگهداری می‌شود که فقط با رعایت یک پروتکل بسیار سختگیرانه، دسترسی به آن را فراهم می‌کند. برای دسترسی به آن، لازم است از مالک مجموعه داده‌ها درخواست شود. در صورت عدم اجازه، با دفتر تحریریه تماس بگیرید.
۳. مجموعه داده‌ها کاملاً جدید است اما حاوی اطلاعات حساسی است و بنابراین دسترسی به آن مطابق با قوانین بین‌المللی یا ملی محدود شده است. این چالش‌برانگیزترین مورد است. مالکان داده‌ها باید به وضوح توسط نویسندگان شناسایی شوند و ما معمولاً انتظار داریم که آنها یک آژانس، موسسه یا کنسرسیوم ملی یا بین‌المللی باشند که نویسندگان به آن وابسته هستند. یک مقام مسئول دسترسی به داده‌ها باید بیانیه‌ای ارائه دهد و توضیح دهد که چرا داده‌ها را نمی‌توان با داوران به اشتراک گذاشت.
برای مقالات منتشر شده، اگر داده‌ها محدود شده باشند (مثلاً به دلایل اخلاقی یا قانونی)، باید بنا به درخواست کمیته دسترسی به داده‌ها یا کمیته اخلاق، در اختیار خوانندگان قرار گیرند. نویسندگان باید دلیل محدودیت (مثلاً داده‌های قابل شناسایی بیمار) را مشخص کنند، نام کمیته دسترسی به داده‌ها یا کمیته اخلاق را ارائه دهند و اطلاعات تماس مربوط به نقطه تماس را درج کنند. محققانی که مطالعات رفتاری بین فرهنگی انجام می‌دهند باید از دستورالعمل‌های بهترین شیوه پیروی کنند. و در صورت لزوم، جزئیات واضحی را در مقاله بگنجانید. مقالات انسانی باید به وضوح نمونه و زمینه‌ای را که مطالعه در آن انجام شده است، در عنوان یا چکیده مشخص کنند (برای مثال، موقعیت جغرافیایی، قومیت جمعیت و غیره).
۲- سوژه‌های حیوانی
تمام تحقیقات مربوط به حیوانات باید با توجه ویژه به رفاه حیوانات انجام شود. نویسندگان باید جزئیات مربوط به حیوانات مورد استفاده در مطالعه خود، از جمله استانداردهای رفاهی (مانند گونه، تعداد، جنس، سن، وزن، شرایط نگهداری، اقدامات رفاهی، آموزش حیوانات و سرنوشت حیوانات در پایان آزمایش) را ارائه دهند. علاوه بر این، اقدامات مرتبط برای به حداقل رساندن رنج باید به وضوح شرح داده شود. این جزئیات باید در بخش روش‌ها در مقاله گنجانده شود.
از نویسندگان انتظار می‌رود که دستورالعمل‌های «تحقیقات حیوانی: گزارش آزمایش‌های In Vivo» )ARRIVE( را رعایت کنند. این پیشرفت‌ها استانداردهای گزارش‌دهی را ارتقا می‌دهند و تضمین می‌کنند که داده‌های حاصل از آزمایش‌های حیوانی می‌توانند به طور کامل بررسی و مورد استفاده قرار گیرند. اطلاعات مرتبط باید در بخش مناسب مقاله، همانطور که در دستورالعمل‌های ARRIVE مشخص شده است، گنجانده شود.
تمام تحقیقات مربوط به حیوانات باید قبل از شروع مطالعه توسط کمیته اخلاق بررسی و تأیید شوند و باید مطابق با دستورالعمل‌ها و مقررات مربوطه نهادی و ملی انجام شوند. بیانیه‌ای که کمیته نهادی یا صدور مجوز را که آزمایش‌ها را تأیید کرده است (شامل شماره(های) تأیید یا مجوز) مشخص کند، باید در بیانیه اخلاق در سیستم ارسال و در مقاله گنجانده شود. اگر مطالعه از تأیید اخلاق معاف باشد، نویسندگان باید دلایل معافیت را ارائه دهند. علاوه بر این، رویه‌های مورد استفاده باید به وضوح شرح داده شوند.
هرگونه تعامل با حیوانات که ممکن است باعث تغییر رفتار معمول آنها شود، باید تأیید اخلاقی کامل را، هم از مؤسسه‌ای که کار در آن انجام شده و هم از مؤسسه محل سکونت محقق، دریافت کند. همچنین برای مطالعاتی که در آنها غذا یا دستگاه فراهم می‌شود، مجوز لازم است. علاوه بر این، هرگونه عواقب نامطلوب احتمالی کار برای اکوسیستم‌ها، جمعیت‌ها یا موجودات زنده باید با دقت در برابر دستاوردهای احتمالی دانش و کاربردهای عملی آن سنجیده شود.
تحقیقات مربوط به رفتار حیوانات و مطالعات میدانی باید از توصیه‌های ارائه شده توسط انجمن مطالعه رفتار حیوانات )ASAB(/ دستورالعمل‌هایی برای رفتار اخلاقی با حیوانات غیرانسانی در تحقیقات رفتاری و آموزش پیروی کنند.
 ASAB Ethical Committee/ABS Animal Care Committee. Guidelines for the ethical treatment of nonhuman animals in behavioural research and teaching. Animal Behaviour. ۲۰۲۳;۱۹۵:I-XI. doi:https://doi.org/۱۰.۱۰۱۶/j.anbehav.۲۰۲۲.۰۹.۰۰۶

مجله ابن‌سینا‌‌ حق دارد از نویسندگان، تمام مستندات اخلاقی مربوط به مطالعه‌شان را درخواست کند و برای اطلاعات بیشتر با مؤسسه نویسندگان تماس بگیرد.

۳- استفاده دوگانه و امنیت زیستی
مجله ابن‌سینا‌‌ نگرانی‌های بالقوه در مورد استفاده دوگانه را به صورت موردی ارزیابی می‌کند. سازمان بهداشت جهانی )WHO( این را اینگونه تعریف می‌کند:
تحقیقات دوگانه نگران‌کننده )DURC( تحقیقاتی را توصیف می‌کند که هدف آنها ارائه یک مزیت آشکار است، اما به راحتی می‌تواند برای ایجاد آسیب مورد سوءاستفاده قرار گیرد. این اصطلاح معمولاً به کار در علوم زیستی اشاره دارد، اما اصول آن در سایر زمینه‌ها از جمله مهندسی و فناوری اطلاعات نیز قابل اجرا است. این اصطلاح شامل همه چیز از اطلاعات گرفته تا محصولات خاصی است که پتانسیل ایجاد پیامدهای منفی برای سلامت و ایمنی، کشاورزی، محیط زیست یا امنیت ملی را دارند.
نویسندگان باید خطر بالقوه سوءاستفاده را در نامه‌ای برجسته کنند. این موضوع در کنار بررسی فنی ارزیابی خواهد شد.
نویسندگانی که از DNA ارائه‌دهندگان تجاری DNA استفاده می‌کنند، باید DNA خود را از شرکتی تهیه کنند که از سوءاستفاده‌ها جلوگیری کند. آنها باید ارائه‌دهنده‌ای را انتخاب کنند که عضو کنسرسیوم بین‌المللی سنتز ژن )IGSC( باشد و باید نام شرکتی را که DNA را از آن خریداری کرده‌اند، به سردبیران اعلام کنند.

سایر مسائل اخلاقی
ما با عدم انتشار آثاری از «کهربای برمه‌ای» که با منشأ غیراخلاقی تهیه شده‌اند و مکان نمونه‌های فسیلی (یعنی «داده‌ها») در دسترس عموم نیستند، از راهنمایی‌های «انجمن دیرینه‌شناسی مهره‌داران» (SVP) حمایت می‌کنیم. پس از ارسال یک مقاله، از نویسندگان انتظار داریم شواهدی ارائه دهند که نشان دهد داده‌ها به طور دائم در یک مجموعه قابل دسترس گردآوری شده‌اند، از جمله شماره(های) نمونه.

 
نشانی مطلب در وبگاه ابن سینا:
http://ebnesina.ajaums.ac.ir/find-1.103.65.fa.html
برگشت به اصل مطلب