دانشگاه فنی و حرفهای استان اصفهان، دانشکده شهید مهاجر، دپارتمان ریاضی، اصفهان، ایران ، mparsamanesh@tvu.ac.ir
چکیده: (3174 مشاهده)
مقدمه: مدلهای ریاضی و شبیهسازی کامپیوتری با کمک به فهم مشخصههای انتقال بیماریهای عفونی، تعیین روند آنها و پیشگوییهای کلی، امکان مطالعه رفتار یک جامعه را فراهم میکنند. هدف از این مطالعه بررسی تلاشهای انجام شده در جهت مدلسازی اپیدمی، به ویژه مدلهای چندقسمتی و نیز چگونگی بررسی واکسیناسیون در مدلها بود.
روش بررسی: این مقاله مروری با استفاده از جستجو در پایگاههای اطلاعاتی بینالمللی نظیر پابمد، گوگل اسکالر و ساینس دایرکت و با کلمات کلیدی اپیدمیولوژی، واکسیناسیون، عدد مولّد عمومی و کووید-19 انجام گردید.
یافتهها: یک مدل مقدماتی بدون زاد و مرگ و همچنین یک مدل شامل موارد حیاتی مرگ طبیعی، مرگ در اثر بیماری، تولد و حتی مهاجرت، همراه با یک برنامه واکسیناسیون مطالعه میشوند. به علاوه، با توجه به جنبه های شناخته شده از رفتار کرونا ویروس جدید یک مدل پیشرفته ریاضی برای پاندمی کووید-19 مورد بررسی قرار میگیرد.
بحث و نتیجهگیری: عدد مولد عمومی برای چنین مدلهایی معرفی گردید و ملاحظه شد که رفتار جامعه توسط این مقدار آستانهای کاملاً مشخص میشود. اگر برای مقادیر پارامتری یک مدل این کمیت کمتر از یک باشد بیماری از بین میرود و اگر این کمیت بیشتر از یک باشد بیماری در جامعه باقی میماند. به علاوه، با شبیهسازی محاسباتی و با کمک تحلیل حساسیت، میتوان پارامترهای حساس مدل که تأثیر بیشتری در انتشار بیماری دارند را مشخص نمود. با کنترل این پارامترها میتوان به طور قابل ملاحظهای باعث کاهش افراد عفونی و در نتیجه مهار بیماری شد.
Parsamanesh M, Erfanian M, Akrami A. Modeling of the propagation of infectious diseases: mathematics and population. EBNESINA 2020; 22 (4) :60-74 URL: http://ebnesina.ajaums.ac.ir/article-1-854-fa.html
پارسامنش محمود، عرفانیان مجید، اکرمی عباس. مدل سازی انتشار بیماریهای عفونی: ریاضیات و جمعیت. ابن سينا. 1399; 22 (4) :60-74