|
اثر آلودگی هوا در سلامت نسل آینده
|
کلثوم علی‌محمدی    ، رضا اسلامی* |
| دانشکده طب هوا فضا و زیر سطحی، دانشگاه علوم پزشکی اجا، تهران، ایران ، rezaeslami7@ajaums.ac.ir |
|
| واژه‌های کلیدی: آلودگی هوا، پیامد تولد، رشد جنین، سلامت نوزادان |
|
|
متن کامل [PDF 1184 kb]
(43 دریافت)
| چکیده (HTML) (168 مشاهده)
|
نوع مطالعه: نامه به سردبیر |
موضوع مقاله:
طب بحران
دریافت: 1404/1/26 | ویرایش نهایی: 1404/7/7 | پذیرش: 1404/4/14 | انتشار: 1404/4/16
|
|
|
|
|
|
|
متن کامل فارسی: (33 مشاهده) |
آلودگی هوا به عنوان یک معضل جهانی، تأثیرات نامطلوبی بر سلامت انسان، به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر مانند زنان باردار، جنین و نوزادان دارد. افزایش استفاده از سوخت‌های فسیلی و تغییرات شدید آب و هوایی منجر به افزایش آلاینده‌ها در هوا شده و ۹۹% از جمعیت جهان در معرض هوای آلوده فراتر از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی قرار دارند. مواجهه با آلاینده‌های هوا در دوران بارداری و پس از تولد می‌تواند منجر به پیامدهای جدی و بلندمدت بر سلامت این افراد شود. مواجهه مادر باردار با آلودگی هوا می‌تواند اثرات نامطلوبی بر رشد جنین داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که آلودگی هوا با افزایش خطر زایمان زودرس، کاهش وزن هنگام تولد و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی در نوزادان مرتبط است [1]. آلودگی هوا می‌تواند باعث تحریک سیستم ایمنی مادر و افزایش التهاب شود که این امر می‌تواند به زایمان زودرس منجر شود [2]. قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های هوا می‌تواند باعث کاهش وزن نوزاد هنگام تولد شود. این کاهش وزن می‌تواند ناشی از اختلال در عملکرد جفت و کاهش انتقال مواد مغذی به جنین باشد. این ذرات ریز می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کرده و وارد جریان خون شوند و باعث التهاب و آسیب به اندام‌های مختلف شوند [3]. آلاینده‌های هوا می‌توانند باعث افزایش استرس اکسیداتیو در بدن شوند. استرس اکسیداتیو می‌تواند به سلول‌های جنین آسیب برساند و باعث اختلال در رشد آن شود [4]. آلودگی هوا می‌تواند باعث اختلال در عملکرد جفت شود. جفت مسئول انتقال مواد مغذی و اکسیژن از مادر به جنین است و اختلال در عملکرد آن می‌تواند باعث کاهش رشد جنین شود [5]. نوزادان به دلیل سرعت تنفس بالاتر و سیستم ایمنی ضعیف‌تر، بیشتر در معرض خطر اثرات آلودگی هوا قرار دارند. آلاینده‌های موجود در هوا می‌توانند عملکرد سلول‌های ایمنی را مختل کرده و پاسخ‌های ایمنی را تغییر دهند. این امر می‌تواند منجر به کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها شود [1]. مواجهه با آلودگی هوا در دوران نوزادی می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آسم، برونشیت و عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی در نوزادان شود. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مواجهه با آلودگی هوا در دوران نوزادی می‌تواند با اختلالات عصبی مانند کاهش عملکرد شناختی و مشکلات رفتاری مرتبط باشد [6]. عوامل محیطی و اجتماعی نیز می‌توانند در تشدید اثرات آلودگی هوا بر سلامت جنین و نوزاد نقش داشته باشند. به عنوان مثال سوء تغذیه مادر، فقر، عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مناسب و قرار گرفتن در معرض سایر آلاینده‌های محیطی مانند دود سیگار می‌توانند اثرات منفی آلودگی هوا را افزایش دهند [7]. قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می‌تواند منجر به کاهش عملکرد ریه در نوزادان شود. این دسته از نوزادان بیشتر در معرض خطر بستری شدن در بیمارستان به دلیل مشکلات تنفسی هستند [6].
تشخیص بین آلودگی هوا در فضای باز و فضای بسته از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا منابع، تأثیرات سلامتی و راهکارهای کاهش آن در هر دو محیط متفاوت است. مدیریت قرارگیری در معرض آلاینده‌های هوا نیازمند نظارت مستمر کیفیت هوا، تغییرات رفتاری افراد و به‌کارگیری راهکارهای فناورانه مانند ماسک‌های ضد آلودگی و دستگاه‌های تصفیه هوا است. این رویکردها به طور هماهنگ می‌توانند خطرات ناشی از آلودگی هوا را در محیط‌های مختلف به‌طور مؤثر کاهش دهند [1]. همچنین مطالعات نشان دادند که قرارگیری زنان باردار در معرض ذرات معلق PM10 و دی‌اکسید گوگرد (SO₂) با کاهش وزن نوزاد، و مواجهه با نیتریک اکسید (NO)، ذرات ریز PM2.5، دی‌اکسید نیتروژن (NO₂) و منواکسید کربن (CO) با زایمان زودرس ارتباط مستقیمی دارد. این یافته‌ها تأکید می‌کنند که کاهش آلودگی هوا نه تنها یک اولویت محیطی، بلکه یک اقدام ضروری برای کاهش خطر زایمان زودرس و وزن پایین نوزاد است. لذا طراحی و اجرای سیاست‌های مؤثر برای کاهش انتشار آلاینده‌های هوایی، به‌ویژه در مناطق پرجمعیت و با کیفیت هوای ضعیف، امری حیاتی برای حفاظت از سلامت مادر و نوزاد محسوب می‌شود [1].
با توجه به اینکه آلودگی هوا تأثیر عمده‌ای بر سلامت جنین و نوزادان دارد و می‌تواند چالش‌های جبران‌ناپذیری ایجاد کند و از طرفی هوای پاک در ایران طی چند سال اخیر، به‌ویژه در شهرهای بزرگ، فقط به مدت چند روز از فصول سال وجود داشته است، رویکردهای پیشگیرانه هم در سطح فردی و هم در سطح جامعه باید اجرا شود.
مطالعات نشان می‌دهند که اوج غلظت آلاینده‌ها معمولاً در ساعات اوج ترافیک و در نزدیکی منابع آلودگی مانند جاده‌های شلوغ یا مناطق صنعتی است. زنان باردار باید از تردد در این مناطق و در این ساعات خودداری کنند [8]. مواجهه با دود سیگار نیز یکی از عوامل مهم افزایش خطر آسیب‌های تنفسی در نوزادان است. بنابراین زنان باردار باید از محیط‌های حاوی دود سیگار دوری کنند [9]. افراد باید به طور منظم گزارش‌های کیفیت هوا را از طریق اپلیکیشن‌ها یا وب‌سایت‌های معتبر پیگیری کنند. در روزهایی که سطح آلودگی هوا بالا است، توصیه می‌شود زنان باردار فعالیت‌های خارج از منزل را محدود کرده و تا حد امکان در محیط‌های بسته بمانند [10]. مصرف میوه و سبزیجات تازه که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، می‌تواند به کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از مواجهه با آلودگی هوا کمک کند. برخی مکمل‌ها نیز می‌توانند در کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو ناشی از آلودگی هوا مؤثر باشند [11]. اقدامات دولتی برای کاهش انتشار آلاینده‌ها از منابع صنعتی و ترافیکی، مانند بهبود حمل و نقل عمومی، ترویج استفاده از خودروهای برقی و نظارت بر استانداردهای انتشار آلاینده‌ها، اساسی‌ترین راه‌حل در بلندمدت است. افزایش فضای سبز و پارک‌ها در شهرها می‌تواند به جذب بخشی از آلاینده‌ها و بهبود کیفیت هوا کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که افزایش فضای سبز با کاهش مواجهه با آلودگی و پیامدهای مثبت بر تولد همراه است [10]. حفاظت از سلامت جنین و نوزادان در برابر آلودگی هوا، تنها یک انتخاب نیست، بلکه سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای سالم و پویا است. باید امروز اقدام کنیم تا فردا شاهد نسلی قوی و تندرست باشیم.
تعارض منافع
نویسندگان اعلام می‌کنند که در این پژوهش هیچ‌گونه تعارض منافعی وجود ندارد.
سهم نویسندگان
همه نویسندگان در ایده‌پردازی و انجام طرح، همچنین نگارش اولیه مقاله یا بازنگری آن سهیم بوده‌اند و همه با تأیید نهایی مقاله حاضر مسئولیت دقت و صحت مطالب مندرج در آن را می‌پذیرند.
منابع مالی
در این پژوهش از هیچ ارگانی کمک مالی دریافت نگردید.
References
- Sarizadeh R, Dastoorpoor M, Goudarzi G, Simbar M. The association between air pollution and low birth weight and preterm labor in Ahvaz, Iran. International Journal of Women's Health. 2020;12:313-325. doi:10.2147/ijwh.S227049
- Labgold K, Stanhope KK, Joseph NT, Platner M, Jamieson DJ, Boulet SL. Validation of hypertensive disorders during pregnancy: ICD-10 codes in a high-burden Southeastern United States hospital. Epidemiology. 2021;32(4):591-597. doi:10.1097/ede.0000000000001343
- Göckener B, Weber T, Rüdel H, Bücking M, Kolossa-Gehring M. Human biomonitoring of per- and polyfluoroalkyl substances in German blood plasma samples from 1982 to 2019. Environment International. 2020;145:106123. doi:10.1016/j.envint.2020.106123
- Bell ML, Ebisu K, Belanger K. The relationship between air pollution and low birth weight: effects by mother's age, infant sex, co-pollutants, and pre-term births. Environmental Research Letters. 2008;3(4):44003. doi:10.1748.1088-3.9326/044003.4
- Johnson M, Shin HH, Roberts E, Sun L, Fisher M, Hystad P, et al. Critical time windows for air pollution exposure and birth weight in a multicity Canadian pregnancy cohort. Epidemiology. 2022;33(1):7-16. doi:10.1097/ede.0000000000001428
- Rudnai P, Varró M, Mácsik A, Szabó E, Vaskövi E, Szalkai M, et al. Air pollution during pregnancy and low birth weight in Dorog, hungary. Central European Journal of Public Health. 2007;15:S12.
- Patil SS, Puttaswamy N, Sarode SC, Sarode GS, Patil SS, Cardenas A, et al. Environmental tobacco smoke and children's health: A bibliometric and altmetric analysis of 100 most cited articles. BMC Public Health. 2023;23(1):2208. doi:10.1186/s12889-023-16242-1
- Verma J, Chaudhary P. Effects of long-term exposure to air pollution on maternal and child health. International Journal. 2025;7(2):1-10. doi:10.36948/ijfmr.2025.v07i02.38883
- Gheissari R, Liao J, Garcia E, Pavlovic N, Gilliland FD, Xiang AH, Chen Z. Health outcomes in children associated with prenatal and early-life exposures to air pollution: A narrative review. Toxics. 2022;10(8):458. doi:10.3390/toxics10080458
- Aguilera J, Konvinse K, Lee A, Maecker H, Prunicki M, Mahalingaiah S, et al. Air pollution and pregnancy. Seminars in Perinatology. 2023;47(8):151838. doi:10.1016/j.semperi.2023.151838
- Syama KP, Blais E, Kumarathasan P. Maternal mechanisms in air pollution exposure-related adverse pregnancy outcomes: A systematic review. The Science of the Total Environment. 2025;970:178999. doi:10.1016/j.scitotenv.2025.178999
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
