مقدمه: نیروی انسانی، مهمترین سرمایه هر سازمان بخصوص نهادهای نظامی می باشد. تمامی مطالعات ارتباط قوی و موثر سلامت تک تک کارکنان را بر کارآیی هر سازمان نشان داده‌اند. از کارافتادگی از مشکلات مهم بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در جامعه و نیروهای مسلح می‌باشد که منجر به صرف هزینه‌های گزاف، مراقبت‌های پزشکی و هدر رفتن زمان مفید خدمت می‌شود. در مطالعات مختلف علل شایع از کار افتادگی به ترتیب بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری‌های روان‌پزشکی و مشکلات سیستم عضلانی- اسکلتی ذکر شده است.
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی توصیفی گذشته‌نگر پرونده خدمتی تمام کارکنان نظامی و غیر نظامی که طی سال‌های 1371 تا 1382 به علل پزشکی، زودتر از موعد مقرر بازنشسته شده‌اند، بررسی شدند.
یافته‌ها: در مجموع 1931 نفر طی این 11 سال به علل پزشکی زودتر از موعد مقرر بازنشسته شده‌اند که علل شایع از کارافتادگی افراد عبارتنداز: بیماری‌های قلبی عروقی (3/38%)- جراحی اعصاب (9/17%)، بیماری‌های گوارشی (9/7%)، بیماری‌های چشم (1/7%) و بیماری‌های روان‌پزشکی (9/4%).
بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به شایعترین علت از کارافتادگی (بیماری‌های قلبی عروقی) آموزش عوامل خطر و اقدامات آگاهی دهنده و پیشگیری کننده مناسب در کاهش این بیماری‌ها و میزان از کارافتادگی کارکنان مؤثر خواهد بود. همچنین از بین علل شایع، بیماری‌های روان‌پزشکی بیشترین سال‌های از دست رفته خدمتی را به خود اختصاص داده‌اند که لزوم بهداشت روانی و معاینات روان‌پزشکی قبل از استخدام رسمی را خاطر نشان می‌کند.
Montazeri B, Razavi A, Mardani A, Panjehband M, Shamshiri B. Study of the effect of different causes of disability and early retirement in air force personnel between 1992-2003. EBNESINA 2010; 13 (1 and 2) :10-12 URL: http://ebnesina.ajaums.ac.ir/article-1-33-fa.html
منتظری بهرام، رضوی امیرحسین، مردانی امیر، پنجه بند مهرداد، شمشیری بهرام. بررسی علل مختلف از کارافتادگی پیش از موعد کارکنان نیروی هوایی در طی سال‌های 1371 تا 1382. ابن سينا. 1389; 13 (1 و 2) :10-12
