مقدمه
کُشتی یکی از رشتههای المپیکی با سابقه طولانی در سطح بینالمللی است که از سال 1986 در بازیهای المپیک برگزار میشود. در حال حاضر دو سبک کشتی برای مردان در این رقابتها وجود دارد: کشتی آزاد و کشتی یونانی-رومی. در سبک یونانی-رومی که بهعنوان سبکی کلاسیک شناخته میشود، تنها از بالاتنه ورزشکاران استفاده میشود. اما در سبک آزاد، کشتیگیر مجاز است برای اجرای فنون از هر دو قسمت بالاتنه و پایینتنه بهره ببرد که این ویژگی امکان اجرای فنون بیشتر و متنوعتری را فراهم میآورد [1].
در یک مسابقه کشتی، فعالیتهای جسمانی کشتیگیر بهطور عمده تحت تأثیر دو سیستم انرژی یعنی هوازی و بیهوازی قرار دارد. سیستم هوازی، که بهطور مداوم در طول مسابقه و در دورههای ریکاوری عمل میکند، به حفظ تلاش پایدار کمک میکند. از سوی دیگر سیستم بیهوازی نقش اساسی در فعالیتهای انفجاری کوتاهمدت و پرشدت ایفا میکند [2]. مطالعات نشان دادهاند که سهم سیستمهای انرژی در کشتی به این شکل تخمین زده میشود: انرژی بیهوازی الاکتیکی 30%، بیهوازی لاکتیکی 30% و هوازی 40%. بهطور خاص، ظرفیت بیهوازی یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده عملکرد کشتیگیران است، چرا که کشتی بهطور عمده شامل فعالیتهای انفجاری کوتاهمدت و با شدت بالا است [3]. در واقع، حرکتهای دفاعی و تهاجمی کشتیگیران باعث افزایش قابلتوجه سطح لاکتات خون تا حدود 20 میلیمول در لیتر میشود. این افزایش لاکتات خون ارتباط زیادی با ظرفیت بیهوازی کشتیگیران برای اجرای تکنیکهای سریع دارد [4]. بر این اساس تأمین انرژی هوازی بهعنوان یک عامل کلیدی در کشتی معمولاً مورد توجه زیادی قرار نمیگیرد و بیشتر پژوهشها بر روی ظرفیت بیهوازی تمرکز دارند [5، 6].
شناخت دقیق نیازهای فیزیولوژیکی کشتی و ارزیابی آنها میتواند به طراحی بهتر و مؤثرتر برنامههای تمرینی کمک کند. در سالهای اخیر، پژوهشهایی در زمینه ارزیابی ظرفیت بیهوازی، دورهبندی تمرینات و طراحی برنامههای تمرینی برای کشتیگیران انجام شده است تا احتمال کسب مدال در رقابتهای بینالمللی افزایش یابد [7، 8]. در این میان، تقویت ظرفیت بیهوازی در ردههای وزنی و سنی مختلف کشتیگیران، چه در سبک یونانی-رومی و چه در سبک آزاد، اهمیت ویژهای یافته است [6، 9].
یکی از مسائل اساسی در ارزیابی ظرفیت بیهوازی، استفاده از پروتکلهای آزمون معتبر و استاندارد است. در این راستا، آزمون وینگیت یکی از معتبرترین روشها برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی است. این آزمون شامل 30 ثانیه تمرین فوقحداکثر بر روی دوچرخه کارسنج است و میزان بار اعمالی براساس وزن فرد تنظیم میشود. همچنین، پارامترهای دیگری نظیر سن، جنسیت، سطح ورزشی و حتی مصرف دخانیات آزمودنی در تعیین اندازه بار اثرگذار هستند. آزمون وینگیت بهعنوان استاندارد طلایی در سنجش ظرفیت بیهوازی شناخته شده و بیشترین میزان انرژی تولید شده از مسیر بیهوازی را اندازهگیری میکند [10]. این آزمون بهویژه در اندازهگیری توان اوج، حداقل و میانگین در بازه زمانی 5 تا 30 ثانیه و همچنین شاخص خستگی دارای روایی و پایایی بالایی است و در رشتههای ورزشی مختلف مانند ورزشهای سرعتی، توانی و تناوبی برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی استفاده میشود [1411].
با این حال یکی از چالشهای مهم در استفاده از این روشها، دسترسی به شیوههای اندازهگیری آزمایشگاهی است که به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و هزینههای بالا، معمولاً برای مربیان و ورزشکاران در شرایط میدانی قابل استفاده نیست [15]. علاوه بر این برخی از آزمونهای آزمایشگاهی مانند آزمون وینگیت به دلیل ناهماهنگی با الگوهای حرکتی خاص هر رشته ورزشی، ممکن است موجب برآوردهای نادرست شوند [16]. در مقابل، آزمونهای میدانی بهدلیل سادگی، در دسترس بودن و عدم نیاز به تجهیزات پیچیده، مورد توجه زیادی قرار گرفتهاند. این آزمونها نه تنها برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی در ورزشکاران، بلکه برای شبیهسازی حرکات واقعی هر رشته ورزشی طراحی شدهاند. بهعنوان مثال، آزمونهایی مانند بوسکو، رست (RAST) و دویدن چند مرحلهای از جمله آزمونهای میدانی هستند که برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی در ورزشکاران طراحی شدهاند [16، 17]. در کشتی نیز آزمون عملکرد کشتی پیتسبورگ (PWPT) که توسط یوتر و همکاران در سال 1997 توسعه یافته است، میتواند بدون استفاده از تجهیزات گرانقیمت، توان بیهوازی کشتیگیران را با دقت مطلوب اندازهگیری کند. البته این آزمون نیز محدودیتهایی از جمله زمان واکنش آهسته از سوی شریک انسانی منفعل دارد که با استفاده از آدمکها میتوان این محدودیت را برطرف کرد [17].
در نهایت برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی کشتیگیران بهویژه در محیطهای میدانی، نیاز به طراحی آزمونهایی (زیرگیری سرتو از چپ و راست) داریم که با ویژگیهای خاص کشتی همخوانی داشته باشند. این آزمونها باید دارای روایی و پایایی بالا باشند و بهگونهای طراحی شوند که بتوانند اطلاعات دقیقی در زمینه ارزیابی ظرفیت بیهوازی کشتیگیران فراهم کنند. هدف از پژوهش حاضر طراحی یک آزمون میدانی ویژه برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی پایینتنه کشتیگیران نخبه جوان است. این آزمون میتواند بهعنوان جایگزینی برای آزمونهای آزمایشگاهی پیچیده، در ارزیابی دقیقتر ظرفیت بیهوازی در شرایط میدانی و خارج از محیط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد.
روش بررسی
این مطالعه از نوع نیمه تجربی بود و جامعه آماری آن تمامی کشتیگیران نخبه استان خراسان رضوی را شامل میشد. نمونه آماری تحقیق شامل 42 کشتیگیر نخبه بود که بهطور داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. روش نمونهگیری بهصورت نمونهگیری در دسترس و داوطلبانه انجام شد. دامنه سنی شرکتکنندگان بین 17 تا 23 سال بود. معیارهای ورود به پژوهش شامل داشتن سلامت عمومی مناسب، سابقه شرکت در مسابقات استانی و کسب مدالهای اول تا سوم، و سابقه فعالیت در رشته کشتی به مدت بیش از سه سال بود. از طرف دیگر، معیارهای خروج شامل عدم حضور در تمامی جلسات آزمون، عدم انجام نمونهگیری خون، وجود آسیبهای عضلانی-اسکلتی و شرکت در فعالیتهای ورزشی دیگر در طول مدت پژوهش میشد. پس از انتخاب نمونهها، از تمام شرکتکنندگان خواسته شد تا فرم رضایتنامه را مطالعه و امضا کنند. همچنین، اطلاعات کامل در مورد فرآیند اجرای تحقیق در اختیار آنان قرار گرفت و شرکتکنندگان پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و پرسشنامه اطلاعات پزشکی را تکمیل کردند.
در ابتدا، محقق تمامی دستورالعملهای لازم برای اجرای عملیاتی، نحوه اجرای هر آزمون و فرآیند نمونهگیری خون را به کلیه شرکتکنندگان ارائه داد. در اولین جلسه، شاخصهای تنسنجی مانند قد ایستاده و وزن در نوبت صبح در آزمایشگاه اندازهگیری شد. 24 ساعت بعد، محقق دستورالعملهای مربوط به آزمون وینگیت پایینتنه را به شرکتکنندگان ارائه کرد. بهمنظور کاهش اثرات یادگیری، این آزمون در دو نوبت 30 ثانیهای با فاصله استراحت 72 ساعته اجرا شد. پس از گذشت 72 ساعت استراحت، هر شرکتکننده آزمون اصلی وینگیت بیهوازی را انجام داد. همچنین، پس از یک هفته استراحت، آزمون میدانی «زیرگیری سرتو» از چپ و راست در وضعیت گارد ژاپنی بهمنظور ارزیابی ظرفیت بیهوازی پایینتنه به شرکتکنندگان آموزش داده شد. برای اجرای دقیقتر و کاهش اثرات یادگیری، این آزمون نیز در دو جلسه متوالی با فاصله استراحتی 72 ساعته مشابه آزمون وینگیت بیهوازی اجرا گردید (شکل 1).

قد و وزن شرکتکنندگان با استفاده از دستگاه قدسنج و ترازوی دیجیتال ایستاده (مدل مارک سکا، ساخت آلمان) اندازهگیری شد. اندازهگیریها بهصورت سانتیمتر برای قد و کیلوگرم برای وزن انجام گردید، بهطوری که دقت اندازهگیری قد 1 میلیمتر و دقت اندازهگیری وزن 100 گرم تعیین شد.
تغییرات لاکتات خون و تعداد ضربان قلب بلافاصله پس از اجرای آزمونهای وینگیت بیهوازی 30 ثانیهای پایینتنه و آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست، در دقیقه پنجم و دهم پس از انجام این آزمونها ثبت شدند. تعداد ضربان قلب با استفاده از ضربانسنج پولار (مدل F4، ساخت فنلاند) اندازهگیری گردید. نمونههای خونی توسط فرد متخصص از ورید بازویی دست چپ در زمانهای مشخص شده اخذ و بلافاصله به داخل لولههای حاوی ماده EDTA منتقل شدند و بهآرامی مخلوط گردیدند تا از لخته شدن خون جلوگیری شود. پس از انتقال نمونهها به آزمایشگاه، پلاسما با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ جدا شده و در دمای 20- درجه سانتیگراد نگهداری شد. سطح لاکتات خون به روش آنزیماتیک و با استفاده از کیت شرکت دانشبنیان بایرپل فناور (با حساسیت 0.11 میلیگرم بر دسیلیتر خون و روایی 0.99) اندازهگیری گردید.
آزمون وینگیت بیهوازی 30 ثانیهای پایینتنه برای اندازهگیری توان بیهوازی پایینتنه استفاده شد. برای این کار از دوچرخه کارسنج مونارک (مدل 891E، ساخت سوئد) استفاده گردید. مقاومت اضافی بهطور دقیق تنظیم شد تا معادل 7.5% وزن بدن فرد باشد. پیش از اجرای آزمون، دوچرخه طبق دستورالعمل سازنده کالیبره گردید [18]. ابتدا یک دوره گرمکردن اولیه به مدت پنج دقیقه با مقاومت برابر با 2% وزن کل بدن روی دوچرخه انجام شد. سپس سه فعالیت حداکثری به مدت پنج ثانیه با فاصله یک دقیقهای اجرا گردید. بعد از آن، قبل از آغاز آزمون اصلی وینگیت، یک دوره استراحت غیرفعال به مدت سه دقیقه در نظر گرفته شد. خروجیهای توان اوج، توان حداقل، توان میانگین و شاخص خستگی از طریق نرمافزار وینگیت مونارک نسخه 1.07 محاسبه گردید. در این پژوهش، ظرفیت بیهوازی بهعنوان مجموع کار انجامشده در هر بازه پنج ثانیهای در نظر گرفته شد.
در آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست، کشتیگیر در وضعیت گارد ژاپنی به مدت 30 ثانیه حرکت زیرگیری سر از سمت چپ و راست را اجرا کرد. برای ثبت دادهها سه ناظر حضور داشتند؛ دو نفر به نظارت بر اجرای حرکت و ثبت تعداد تکرارهای هر سمت پرداختند و یک نفر نیز مسئول ثبت دقیق زمان 30 ثانیه آزمون بود. شاخصهای توان اوج، توان حداقل، توان میانگین، شاخص خستگی و ظرفیت بیهوازی در این پژوهش طبق فرمولهای زیر محاسبه شدند:
- توان اوج (بالاترین توان در بازه پنج ثانیهای) برابر با بیشترین تعداد تکرار زیرگیری در هر بازه پنج ثانیهای
- توان حداقل (پایینترین توان در بازه پنج ثانیهای) برابر با کمترین تعداد تکرار زیرگیری در هر بازه پنج ثانیهای
- توان میانگین (میانگین توان در طول 30 ثانیه) برابر با تعداد کل تکرارهای زیرگیری در 30 ثانیه تقسیم بر 6
- شاخص خستگی برابر با [(توان اوج – توان حداقل) / توان اوج] × 100
- ظرفیت بیهوازی برابر حاصل جمع کار انجامشده در هر بازه پنج ثانیهای
ملاحظات اخلاقی
در این پژوهش تمامی اصول و ضوابط اخلاقی مورد نیاز به دقت رعایت گردیده است. همچنین از تمامی آزمودنیها رضایتنامه آگاهانه برای شرکت در تحقیق دریافت شد تا اطمینان حاصل شود که مشارکت آنها داوطلبانه و با اطلاع کامل از اهداف و روشهای تحقیق بوده است.
تجزیه و تحلیل آماری
در این پژوهش ابتدا از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) استفاده شد. توزیع دادهها با استفاده از آزمونهای شاپیرو-ویلک و کولموگروف-اسمیرنوف بررسی گردید و نتایج نشان داد که دادهها از توزیع نرمال پیروی میکنند. سپس ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی ارتباط بین دادههای لاکتات خون و ضربان قلب در آزمونهای وینگیت و زیرگیری سرتو محاسبه شد. برای پیشبینی ظرفیت بیهوازی از رگرسیون خطی و برای ارزیابی پایایی دادهها از ضریب توافق بلاند-آلتمن و ضریب همبستگی درونطبقهای (ICC) استفاده شد. مقادیر پایایی به ترتیب ضعیف (کمتر از 0.5)، متوسط (0.5 تا 0.75)، خوب (0.75 تا 0.90) و عالی (بیشتر از 0.9) در نظر گرفته شدند. برای تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شده و تمامی تحلیلها در سطح معنیداری 0.05 انجام گردیده است.
یافتهها
در این پژوهش 42 کشتیگیر نخبه با میانگین سنی 1.66±19.02 سال، وزن 21.72±78.48 کیلوگرم، قد 7.03±175.74 سانتیمتر و شاخص توده بدنی4.65± 23.62 کیلوگرم بر مترمربع شرکت داشتند.
جدول 1 میانگین، انحراف معیار و ضرایب همبستگی مرتبط با پاسخهای فیزیولوژیکی (شامل ضربان قلب و لاکتات خون) و شاخصهای عملکرد بیهوازی در آزمون وینگیت بیهوازی پایینتنه و آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست را ارائه میدهد. بر اساس نتایج بین مقادیر ضربان قلب بلافاصله پس از آزمون، در دقیقه پنجم و همچنین در دقیقه دهم پس از آزمون، همبستگی معنادار و مثبت بین دو روش مشاهده شد (بهترتیب 0.427=r، 0.033=p؛ 0.613=r، 0.001=p و 0.448=r، 0.025=p). این یافتهها نشان میدهد که دو پروتکل از نظر واکنش قلبی پس از اجرای فعالیت دارای تطابق مناسبی هستند. با این حال، در خصوص تغییرات لاکتات خون در دقیقه پنجم و دهم پس از آزمون، هیچگونه همبستگی معناداری بین دو روش ثبت نگردید (به ترتیب 0.239=r، 0.0250=p و 0.179=r، 0.392=p). (جدول 1)
در بخش عملکرد بیهوازی، توان اوج مطلق (0.714=r، 0.001=p)، توان میانگین مطلق (0.931=r، 0.001=p)، توان میانگین نسبی (0.437=r، 0.029=p)، توان حداقل مطلق (0.771=r، 0.002=p) و ظرفیت بیهوازی (0.482=r، 0.015=p) بین دو آزمون همبستگی معنادار نشان دادند. در مقابل، توان اوج نسبی، توان حداقل نسبی و شاخص خستگی فاقد همبستگی معنادار بودند. نتایج این جدول حاکی از آن است که آزمون میدانی طراحیشده میتواند بسیاری از شاخصهای عملکرد بیهوازی پایینتنه را با دقت مناسب بازتاب دهد، بهویژه توان میانگین که همبستگی بسیار بالایی را با آزمون وینگیت نشان داد (جدول 1).

بر اساس نتایج ارائهشده در جدول 2، شاخص ICC برای اکثر متغیرهای عملکردی و فیزیولوژیکی مورد بررسی، بیانگر سطوح پایین تا متوسط پایایی بین آزمون وینگیت بیهوازی و آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست بوده است. مقادیر ICC برای توان اوج 0.047، توان میانگین 0.085، توان حداقل 0.074 و شاخص خستگی 0.078 همگی در دامنهای قرار گرفتند که نشاندهنده پایایی بسیار ضعیف هستند و بازه اطمینان 95% آنها نیز اکثراً شامل مقادیر منفی بوده که تأییدی بر عدم ثبات نتایج در سطح فردی است (جدول 2).
در بررسی شاخصهای ضربان قلب، ICC بلافاصله پس از آزمون برابر با 0.598، در دقیقه پنجم برابر با 0.737و در دقیقه دهم معادل 0.572 بهدست آمد که نشاندهنده پایایی متوسط تا خوب در واکنش قلبی دو روش آزمون است. با این حال مقادیر ICC برای لاکتات خون در دقیقه پنجم (0.368) و دهم (0.302) نیز پایین بوده و دامنه اطمینان آنها، بهویژه در دقیقه دهم، شامل حد پایین منفی است که بیانگر ناهمخوانی قابل توجه در مقادیر بهدست آمده از دو روش است (جدول 2).
در خصوص ظرفیت بیهوازی کل، مقدار ICC معادل0.466 گزارش شد که در محدوده پایایی ضعیف قرار دارد ( 0.764 تا 0.213-؛ 95% CI). این یافته نشان میدهد که اگرچه در سطح گروهی، آزمون میدانی قابلیت پیشبینی ظرفیت بیهوازی را دارد، اما در سطح فردی نمیتوان به نتایج آن با اطمینان بالا استناد کرد (جدول 2).

بهمنظور ارزیابی میزان توافق بین ظرفیت بیهوازی اندازهگیری شده توسط آزمون وینگیت و آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست، از تحلیل بلاند-آلتمن استفاده شد. مقدار تفاضل میانگین بین دو روش برابر با 483.2 ژول و انحراف معیار اختلافات برابر با 40.90 گزارش شد. حدود توافق 1.96± برابر با بازهای از403.0 تا 563.3 ژول محاسبه گردید. توزیع دادهها در این بازه نشان میدهد که اکثریت اختلافات در محدوده توافق قرار گرفتهاند، که بیانگر همخوانی قابل قبول بین دو روش اندازهگیری در سطح گروهی است. بنابراین آزمون میدانی طراحیشده میتواند با دقت مناسبی نتایج آزمون وینگیت را بازتاب دهد و بهعنوان جایگزینی کاربردی در ارزیابی ظرفیت بیهوازی پایینتنه کشتیگیران مورد استفاده قرار گیرد (نمودار 1).

نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست توانایی پیشبینی معناداری برای ظرفیت بیهوازی آزمون وینگیت دارد. ضریب همبستگی بین دو روش برابر با 0.482=r و ضریب تعیین 0.233=R2 بود؛ بهاین معنا که حدود 23% از تغییرات ظرفیت بیهوازی وینگیت توسط آزمون میدانی قابل تبیین است. ضریب تعیین تعدیلشده نیز معادل 0.199= R2 و خطای استاندارد مدل برابر با 41.33 ژول بهدست آمد که بیانگر دقت نسبی مناسب مدل است. آزمون کلی مدل با آماره 6.96=F و سطح معنیداری (0.015=p) تأیید کرد که این معادله از نظر آماری معنادار است. ضریب غیراستاندارد (عرض از مبدأ) برابر با 445.71 و شیب خط معادله 1.36 بهدست آمد. همچنین، ضریب استاندارد بتا برای آزمون میدانی 0.482 گزارش شد که نشاندهنده قدرت پیشبینی متوسط این آزمون است (جدول 3). بنابراین، معادله پیشبینی ظرفیت بیهوازی به صورت زیر است:
نمره ظرفیت بیهوازی آزمون طراحی شده × 1.36 + 445.71= Y
این یافته نشان میدهد که آزمون میدانی طراحیشده میتواند بهعنوان جایگزینی ساده و قابلاتکا در ارزیابی ظرفیت بیهوازی کشتیگیران بهکار گرفته شود.
بحث و نتیجهگیری
هدف اصلی این تحقیق بررسی دقت و اعتبار یک آزمون میدانی مبتنی بر زیرگیری سرتو از چپ و راست در وضعیت گارد ژاپنی برای پیشبینی ظرفیت بیهوازی پایینتنه کشتیگیران نخبه جوان و مقایسه آن با آزمون استاندارد آزمایشگاهی وینگیت بود. نتایج نشان داد که بین مقادیر ثبتشده در آزمون میدانی و وینگیت برای توان اوج، توان میانگین، توان حداقل و ظرفیت بیهوازی کل همبستگی معنادار وجود دارد، در حالی که در شاخصهایی مانند توان نسبی و شاخص خستگی این همبستگی مشاهده نشد. همچنین آزمون رگرسیون خطی نشان داد که آزمون میدانی میتواند حدود 23% از تغییرات ظرفیت بیهوازی وینگیت را پیشبینی کند (0.233=R2، 0.015=p) و مدل بهدستآمده با ضریب شیب 1.36 و عرض از مبدأ 445.71 دقت قابل قبولی دارد. اگرچه ICC برای بیشتر متغیرها ضعیف گزارش شد و نشاندهنده پایایی پایین در سطح فردی بود، اما تحلیل بلاند–آلتمن تطابق مطلوبی بین دو روش نشان داد. در مجموع، نتایج این پژوهش تأیید میکند که آزمون میدانی طراحیشده، با وجود سادگی و دسترسی آسان، توانایی مناسبی در ارزیابی ظرفیت بیهوازی پایینتنه کشتیگیران دارد و میتواند در شرایط غیرآزمایشگاهی بهعنوان جایگزینی عملی برای آزمون وینگیت مورد استفاده مربیان قرار گیرد.
نتایج مطالعه حاضر با بسیاری از مطالعات مشابه همخوانی و با برخی دیگر ناهمخوان است. در زمینه ارزیابی ظرفیت بیهوازی کشتیگیران، نتایج این مطالعه با مطالعات شعبنی و همکاران [19]، مارکویچ و همکاران [20] و رضایی [21] همخوانی دارد که بر اهمیت ظرفیت بیهوازی و استفاده از پروتکلهای اختصاصی برای ورزشهای رزمی مانند کشتی تأکید میکنند. در مقابل نتایج مطالعه حاضر با مطالعه کِویروگا و همکاران [17] که نشان داد آزمون RAST برای ارزیابی عملکرد بیهوازی دوچرخهسواران مناسب نیست، ناهمخوان است. این تفاوت ممکن است به دلیل تفاوت در نوع ورزش (دوچرخهسواری و کشتی) و ویژگیهای فیزیولوژیکی ورزشکاران این دو رشته باشد.
در مطالعه شعبنی و همکاران [19] بر اهمیت توان بیهوازی و ظرفیت بیهوازی در کشتیگیران تأکید شده است و این ویژگیها از فاکتورهای کلیدی برای موفقیت در کشتی شناخته میشوند. مطالعه حاضر نیز تأکید میکند که توان بیهوازی عامل مهمی در عملکرد کشتیگیران است و نشان میدهد که آزمون میدانی طراحیشده برای ارزیابی بیهوازی میتواند با دقت قابل قبولی نتایج آزمون وینگیت را پیشبینی کند. این همخوانی بهدلیل مشابهت در تأکید بر اهمیت قدرت بیهوازی در هر دو مطالعه است. با این حال تفاوتهایی در نتایج برخی شاخصهای فیزیولوژیکی مانند لاکتات خون وجود دارد که ممکن است به ویژگیهای متفاوت فیزیولوژیکی کشتیگیران و نحوه اجرای آزمونها مرتبط باشد.
در مطالعه کِویروگا و همکاران [17] نشان داده شده است که آزمون RAST برای ارزیابی عملکرد بیهوازی در دوچرخهسواران معتبر نیست. این مطالعه به تفاوتهای معنادار بین دو آزمون RAST و وینگیت اشاره کرده است و توافق بین آنها را پایین میداند. در مطالعه حاضر آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست توانسته همبستگی مناسبی با آزمون وینگیت برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی کشتیگیران نشان دهد. این ناهمخوانی ممکن است به تفاوتهای اساسی در ویژگیهای فیزیولوژیکی کشتیگیران و دوچرخهسواران و همچنین نوع حرکات ورزشی (کشتی در مقابل دوچرخهسواری) برگردد که باعث میشود آزمونهای میدانی مختلف نتایج متفاوتی در ارزیابی عملکرد بیهوازی ارائه دهند.
کولار و همکاران [22] نیز به ارزیابی اعتبار و پایایی آزمون پرشهای متوالی 30 ثانیهای برای اندازهگیری ظرفیت بیهوازی در ورزشهای رزمی پرداختهاند و نتایج مشابهی در زمینه ارزیابی ظرفیت بیهوازی بهدست آوردهاند. مطالعه حاضر نیز بر استفاده از آزمونهای میدانی تأکید دارد که قادر به ارزیابی دقیق ظرفیت بیهوازی کشتیگیران هستند. تفاوت در نوع آزمونها (پرشهای متوالی در مقابل زیرگیری سرتو) و شرایط ورزشی ممکن است تفاوتهایی در دقت نتایج ایجاد کند، اما از نظر اصولی هر دو مطالعه نشاندهنده اهمیت ارزیابی قدرت بیهوازی در ورزشهای رزمی هستند.
در مطالعه مارکویچ و همکاران [20] دو پروتکل خاص برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی در کشتیگیران طراحی شده است که در آنها تغییرات متابولیکی و عملکردی در ارزیابی ظرفیت بیهوازی بررسی شدهاند. نتایج این تحقیق مشابه نتایج مطالعه حاضر است که نشان میدهد استفاده از پروتکلهای اختصاصی برای کشتی میتواند در ارزیابی دقیقتر ظرفیت بیهوازی کشتیگیران مؤثر باشد. با این حال، در مطالعه حاضر بر آزمونهای میدانی خاص تأکید بیشتری شده است که بهطور خاص برای کشتیگیران طراحی شدهاند، در حالی که مطالعه مارکویچ بیشتر بر روی پروتکلهای آزمایشگاهی و تمرینی تأکید دارد.
در پژوهش رضایی [21] یک آزمون خاص برای ارزیابی قدرت بیهوازی بالاتنه کشتیگیران طراحی شده است. مشابه با نتایج مطالعه حاضر، این پژوهش نیز بر طراحی آزمونهای خاص برای ارزیابی توان بیهوازی کشتیگیران تأکید دارد. این همخوانی نشان میدهد که استفاده از آزمونهای ویژه برای ارزیابی ویژگیهای فیزیولوژیکی کشتیگیران میتواند بهطور دقیقتری ظرفیت بیهوازی این ورزشکاران را اندازهگیری کند و این آزمونها در تمرینات روزمره و ارزیابیهای میدانی قابل استفاده خواهند بود.
نتایج این پژوهش نشان داد که آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست در وضعیت گارد ژاپنی، با وجود سادگی اجرا و عدم نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی، قابلیت پیشبینی مناسبی برای ظرفیت بیهوازی پایینتنه کشتیگیران نخبه جوان دارد و با آزمون استاندارد وینگیت همبستگی معناداری نشان میدهد. اگرچه پایایی فردی آزمون پایین ارزیابی شد، اما توافق گروهی مطلوب و دقت پیشبینی مناسب آن، این آزمون را به ابزاری کاربردی برای مربیان کشتی در ارزیابی عملکرد بیهوازی ورزشکاران در شرایط میدانی تبدیل میکند. بنابراین میتوان از این آزمون بهعنوان جایگزینی عملی و قابلاتکا در برنامههای تمرینی، استعدادیابی و پایش پیشرفت ورزشکاران استفاده کرد.
این مطالعه با محدودیتهایی همراه بود؛ از جمله محدود بودن جامعه آماری به کشتیگیران نخبه جوان یک استان که تعمیمپذیری نتایج را کاهش میدهد، پایین بودن پایایی فردی آزمون میدانی (0.466 =ICC) و محدودیت در کنترل شدت اجرای آزمون توسط شرکتکنندگان. با این حال یافتهها نشان میدهد آزمون میدانی زیرگیری سرتو از چپ و راست میتواند بهعنوان ابزاری ساده، کمهزینه و کاربردی برای ارزیابی ظرفیت بیهوازی پایینتنه کشتیگیران در محیطهای غیرآزمایشگاهی مورد استفاده مربیان قرار گیرد. در تحقیقات آینده پیشنهاد میشود اعتبارسنجی این آزمون در ردههای سنی، جنسی و مهارتی مختلف انجام شود و با افزودن ابزارهای دقیقتر مانند سنجش ویدئویی یا تحلیل بیومکانیکی، دقت و قابلیت تکرار آن ارتقاء یابد.
تشکر و قدردانی
این مقاله برگرفته از رساله دکتری نویسنده اول در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز بوده است. مجوز اخلاق به شماره IR.SSRC.REC.1403.084 از کارگروه اخلاق پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در تاریخ 10.30/1403 دریافت شد و تمامی اصول و ضوابط اخلاقی مورد نیاز در اجرای طرح به دقت رعایت گردید. نویسندگان این پژوهش مراتب قدردانی صمیمانه خود را از تمامی کشتیگیرانی که با حضور و همکاری ارزشمند خود در اجرای این مطالعه مشارکت داشتند، اعلام میدارند. همچنین از مدیریت محترم دانشکده علوم ورزشی دانشگاه فردوسی مشهد بهدلیل فراهمسازی امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز، صمیمانه تشکر و سپاسگزاری میشود.
تعارض منافع
نویسندگان اعلام میکنند که در این پژوهش هیچگونه تعارض منافعی وجود ندارد.
سهم نویسندگان
همه نویسندگان در ایدهپردازی و انجام طرح، همچنین نگارش اولیه مقاله یا بازنگری آن سهیم بودهاند و همه با تأیید نهایی مقاله حاضر مسئولیت دقت و صحت مطالب مندرج در آن را میپذیرند.
منابع مالی
در این پژوهش از هیچ ارگانی کمک مالی دریافت نگردید.
References
- Arslanoglu E. Physical profiles of Turkish young Greco-Roman wrestlers. Educational Research and Reviews. 2015;10(8):1034-1038. doi:10.5897/ERR2015.2174
- Callan S, Brunner D, Devolve K, Mulligan S, Hesson J, Wilber R, Kearney JAY. Physiological profiles of elite freestyle wrestlers. The Journal of Strength & Conditioning Research. 2000;14. doi:10.00005768.1097-199805001-00192
- Yamaner F, BayraktaroĞLu T, Atmaca H, Ziyagil M, Tamer K. Serum leptin, lipoprotein levels, and glucose homeostasis between national wrestlers and sedentary males. Turkish Journal of Medical Sciences. 2010;40(3):471-477. doi:10.3906/sag-0905-27
- Karnincic H, Tocilj Z, Uljevic O, Erceg M. Lactate profile during greco-roman wrestling matchx. Journal of Sports Science & Medicine. 2009;8(Cssi3):17-19.
- Nilsson J, Csergö S, Gullstrand L, Tveit P, Refsnes PE. Work-time profile, blood lactate concentration and rating of perceived exertion in the 1998 Greco-Roman Wrestling World Championship. Journal of Sports Sciences. 2002;20(11):939-945. doi:10.026404102320761822.1080
- Yoon J. Physiological profiles of elite senior wrestlers. Sports Medicine. 2002;32(4):225-233. doi:10.00007256.2165-200232040-00002
- Bridge CA, Ferreira da Silva Santos J, Chaabène H, Pieter W, Franchini E. Physical and physiological profiles of taekwondo athletes. Sports Medicine. 2014;44(6):713-733. doi:10.1007/s40279-014-0159-9
- Chaabene H, Negra Y, Bouguezzi R, Mkaouer B, Franchini E, Julio U, Hachana Y. Physical and physiological attributes of wrestlers: An update. Journal of Strength and Conditioning Research. 2017;31(5):1411-1442. doi:10.1519/jsc.0000000000001738
- Kraemer WJ, Fry AC, Rubin MR, Triplett-McBride T, Gordon SE, Koziris LP, et al. Physiological and performance responses to tournament wrestling. Medicine and Science in Sports and Exercise. 2001;33(8):1367-1378. doi:10.00005768.1097-200108000-00019
- Mendez-Villanueva A, Edge J, Suriano R, Hamer P, Bishop D. The recovery of repeated-sprint exercise is associated with PCr resynthesis, while muscle pH and EMG amplitude remain depressed. PloS One. 2012;7(12):e51977. doi:10.1371/journal.pone.0051977
- Bertuzzi R, Kiss MA, Damasceno M, Oliveira RS, Lima-Silva AE. Association between anaerobic components of the maximal accumulated oxygen deficit and 30-second Wingate test. Brazilian Journal of Medical and Biological Research. 2015;48(3):261-266. doi:10.1414.1590-431x20144043
- Dimarucot H, Macapagal L. The validity and reliability of three field tests for assessing college freshmen student's cardiovascular endurance. International Journal of Human Movement and Sports Sciences. 2021;9(2):363-374. doi:10.13189/saj.2021.090226
- Hachana Y, Attia A, Nassib S, Shephard RJ, Chelly MS. Test-retest reliability, criterion-related validity, and minimal detectable change of score on an abbreviated Wingate test for field sport participants. Journal of Strength and Conditioning Research. 2012;26(5):1324-1330. doi:10.1519/JSC.0b013e3182305485
- Tayech A, Mejri MA, Chaabene H, Chaouachi M, Behm DG, Chaouachi A. Test-retest reliability and criterion validity of a new Taekwondo Anaerobic Intermittent Kick Test. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness. 2019;59(2):230-237. doi:10.23736/s0022-4707.18.08105-7
- Da Silva JF, Guglielmo LG, Carminatti LJ, De Oliveira FR, Dittrich N, Paton CD. Validity and reliability of a new field test (Carminatti's test) for soccer players compared with laboratory-based measures. Journal of Sports Sciences. 2011;29(15):1621-1628. doi:10.02640414.1080.2011.609179
- Currell K, Jeukendrup AE. Validity, reliability and sensitivity of measures of sporting performance. Sports Medicine. 2008;38(4):297-316. doi:10.00007256.2165-200838040-00003
- Queiroga M, Cavazzotto T, Katayama K, Portela B, Peikriszwili Tartaruga M, Ferreira S. Validity of the RAST for evaluating anaerobic power performance as compared to Wingate test in cycling athletes. Motriz. Revista de Educação Física. 2013;19(4):696-702. doi:10.1590/S1980-65742013000400005
- Harvey L, Bousson M, McLellan C, Lovell D. The Effect of Previous Wingate Performance Using one Body Region on Subsequent Wingate Performance Using a Different Body Region. Journal of Human Kinetics. 2017;56:119-126. doi:10.1515/hukin-2017-0029
- Chaabene H, Negra Y, Bouguezzi R, Capranica L, Franchini E, Prieske O, et al. Tests for the assessment of sport-specific performance in olympic combat sports: A systematic review with practical recommendations. Frontiers in Physiology. 2018;9:386. doi:10.3389/fphys.2018.00386
- Marković M, Dopsaj M, Kasum G, Zarić I, Toskić L. Reliability of the two new specific wrestling tests: performance, metabolic and cardiac indicators. Archives of Budo. 2017;13:409-420. doi:10.13140/RG.2.2.24083.99362
- Arab H, Azarbayjani M, Peeri M, Sardar M. Evaluation of the validity and reliability of the new specific field test for evaluating the upper body anaerobic capacity of elite wrestlers. Journal of Sports and Biomotor Sciences. 2019;11(21):53-63. [Persian] doi:10.22034/sbs.2019.161217
- Čular D, Ivančev V, Zagatto AM, Milić M, Beslija T, Sellami M, Padulo J. Validity and Reliability of the 30-s Continuous Jump for Anaerobic Power and Capacity Assessment in Combat Sport. Frontiers in Physiology. 2018;9:543. doi:10.3389/fphys.2018.00543
[3]. Running-based Anaerobic Sprint Test
[4]. Pittsburgh Wrestling Performance Test
[5]. Intraclass Correlation Coefficient
|